ورق گالوانیزه چیست؟

فلزات از دیرباز در صنایع مختلف نقش کلیدی داشته‌اند، اما زنگ‌زدگی همواره چالشی بزرگ برای دوام آن‌ها بوده است. ورق گالوانیزه چیست؟ ورقی فولادی که با لایه‌ای از فلز روی پوشش داده شده تا در برابر خوردگی مقاوم شود. این محصول به دلیل استحکام، دوام و انعطاف‌پذیری در بسیاری از پروژه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این مقاله جامع، با بررسی انواع ورق گالوانیزه، کاربرد ورق گالوانیزه و ویژگی‌های آن، اطلاعات کاملی ارائه می‌دهیم تا انتخابی هوشمندانه برای پروژه‌های خود داشته باشید. ورق گالوانیزه، در حقیقت یکی از انواع ورق‌های فلزی است که با این فرایند خاص تولید می‌شود. با مجموعه بازآهن همراه باشید.

ورق گالوانیزه چیست و چگونه تولید می‌شود؟

ورقی از جنس فولاد بوده که با فرایند گالوانیزاسیون، لایه‌ای از فلز روی (Zn) روی سطح آن اعمال می‌شود تا از زنگ‌زدگی و خوردگی محافظت کند. این فرایند، که نام خود را از دانشمند ایتالیایی لوئیجی گالوانی گرفته، شامل پوشاندن فولاد با لایه‌ای محافظ است که مانع تماس مستقیم آن با رطوبت و اکسیژن می‌شود. ورق‌های گالوانیزه به دلیل هزینه مناسب، دوام بالا و تطبیق‌پذیری، در صنایع مختلف از محبوبیت زیادی برخوردارند و جایگاه ویژه‌ای در بازار دارند. جهت خرید بدون واسطه و استعلام قیمت ورق گالوانیزه به وب سایت باز آهن مراجعه نمائید.

فرایند گالوانیزاسیون

فرایند تولید ورق گالوانیزه به دو روش اصلی انجام می‌شود:

• گالوانیزاسیون گرم: در این روش، ورق‌های فولادی پس از تمیزکاری و چربی‌زدایی، در حمامی از روی مذاب با دمای حدود 450 درجه سانتی‌گراد غوطه‌ور می‌شوند. این فرایند، لایه‌ای ضخیم و مقاوم از روی ایجاد می‌کند که برای محیط‌های مرطوب و خورنده بسیار مناسب است. پس از خروج ورق از حمام، هوای پرفشار برای تنظیم ضخامت پوشش و حذف روی اضافی استفاده می‌‌گردد.
• گالوانیزاسیون سرد (الکتروگالوانیزاسیون): در این روش، لایه روی از طریق آبکاری الکتریکی و در دمای پایین‌تر روی ورق رسوب می‌کند. این فرایند، پوششی نازک‌تر و یکنواخت‌تر تولید نموده که برای کاربردهای ظریف و تزئینی مناسب بوده، اما مقاومت کمتری نسبت به روش گرم دارد.

برای کسب اطلاعات کامل در رابطه با فرآیند تولید ورق گالنوانیزه گرم و سرد، مقاله ورق گالوانیزه گرم را مطالعه نمائید.

مواد اولیه و ساختار

جنس اصلی ورق گالوانیزه، فولاد نورد سرد (مانند گریدهای ST37 یا ST52) است که با لایه‌ای از روی پوشش داده می‌شود. این لایه، که به آن کوتینگ گفته می‌شود، معمولاً بین 80 تا 150 گرم بر مترمربع وزن دارد. ضخامت کوتینگ، کیفیت و مقاومت ورق در برابر خوردگی را تعیین می‌کند. هرچه کوتینگ ضخیم‌تر باشد، ورق در برابر عوامل محیطی مقاوم‌تر خواهد بود، اما هزینه تولید آن نیز افزایش می‌یابد.

مراحل تولید دقیق

تولید ورق گالوانیزه شامل مراحل زیر است:

• آماده‌سازی سطح: ورق‌های فولادی با اسیدشویی، چربی‌زدایی و شست‌وشو با آب داغ تمیز می‌شوند تا هرگونه آلودگی حذف شود.
• آنيل کردن: ورق‌ها در کوره حرارت می‌بینند تا ساختار کریستالی آن‌ها برای پوشش‌دهی آماده شود.
• غوطه‌وری در روی: در روش گرم، ورق‌ها در حمام روی مذاب فرو می‌روند. در روش سرد، آبکاری الکتریکی انجام می‌شود.
• تنظیم ضخامت: با استفاده از جت هوا یا روش‌های دیگر، ضخامت لایه روی کنترل می‌‌گردد.
• پوشش نهایی: گاهی لایه‌ای از کرومات یا روغن محافظ برای جلوگیری از شوره‌زدگی اعمال می‌شود.
• بازرسی و بسته‌بندی: ورق‌ها از نظر کیفیت بررسی شده و برای عرضه آماده می‌شوند.

ویژگی‌ها و مزایای ورق گالوانیزه

ورق‌های گالوانیزه به دلیل ویژگی‌های خاص خود، انتخابی ایده‌آل برای بسیاری از پروژه‌های صنعتی و ساختمانی هستند. لایه روی به‌عنوان یک مانع فیزیکی عمل می‌کند و حتی در صورت خراشیدگی، با ایجاد حفاظت کاتدی، از فولاد زیرین محافظت می‌نماید. در ادامه، به مهم‌ترین مزایای این محصول اشاره می‌کنیم:

• مقاومت در برابر خوردگی: لایه روی، فولاد را از رطوبت و اکسیژن دور نگه می‌دارد و از زنگ‌زدگی جلوگیری می‌کند.
• دوام طولانی: در محیط‌های مرطوب و خورنده، ورق‌های گالوانیزه می‌توانند 20 تا 30 سال یا حتی بیشتر عمر کنند.
• هزینه مقرون‌به‌صرفه: گالوانیزاسیون در مقایسه با سایر روش‌های محافظتی مانند رنگ‌آمیزی یا پوشش‌های پلیمری، هزینه کمتری دارد.
• شکل‌پذیری بالا: این ورق‌ها به‌راحتی برش داده، خم شده یا فرم‌دهی می‌شوند و برای کاربردهای متنوع مناسب‌اند.
• ظاهر براق و جذاب: سطح صاف و براق ورق‌های گالوانیزه، زیبایی بصری را به پروژه‌ها می‌افزاید.
• محافظت خودکار: در صورت آسیب به پوشش، روی به‌عنوان آند قربانی عمل کرده و فولاد را حفظ می‌کند.

بیشتر بخوانید: برای کسب اطلاع از وزن ورق گالنوانیزه و فرمول محاسبه آن، مقاله نحوه محاسبه وزن ورق گالوانیزه را مطالعه بفرمائید.

معایب ورق گالوانیزه

با وجود مزایای متعدد، این ورق‌ها معایبی نیز دارند:

• جوشکاری چالش‌برانگیز: جوشکاری ورق‌های گالوانیزه به دلیل تولید گازهای سمی (مانند اکسید روی) خطرناک است و نیاز به تهویه مناسب و ماسک استاندارد دارد.
• شوره‌زدگی: در صورت نفوذ رطوبت به لایه‌های داخلی، احتمال دارد شوره سفید روی سطح ظاهر شود.
• محدودیت در پوشش‌های ضخیم: روش سرد نمی‌تواند پوشش‌های ضخیم روش گرم را تولید کند.

انواع ورق گالوانیزه بر اساس معیارهای مختلف

انواع ورق گالوانیزه را می‌توان بر اساس شکل ظاهری، نوع پوشش، ضخامت و کاربرد تقسیم‌بندی کرد. این تنوع، امکان انتخاب ورق مناسب برای هر پروژه را فراهم می‌کند. در ادامه، به بررسی این دسته‌بندی‌ها می‌پردازیم.

انواع ورق گالوانیزه از نظر شکل ظاهری

هنگام گالوانیزاسیون، ناخالصی‌هایی مانند سرب در روی مذاب، الگوهایی به نام گل (Spangle) روی سطح ورق ایجاد می‌کنند. بر این اساس، انواع ورق گالوانیزه از نظر شکل ظاهری به سه نوع تقسیم می‌شوند:

• گل‌درشت: الگوهای بزرگ و قابل‌مشاهده، مناسب برای کاربردهای صنعتی که ظاهر اهمیت کمتری دارد.
• گل‌ریز: الگوهای ظریف، برای مصارفی که نیاز به سطح صاف‌تر دارند، مانند لوازم خانگی.
• بدون گل: سطحی کاملاً صاف و یکنواخت، حاصل فرایندهای پیشرفته‌تر، مناسب برای کاربردهای تزیینی.

انواع ورق گالوانیزه از نظر نوع پوشش

• گالوانیزه گرم: پوششی ضخیم و مقاوم، ایده‌آل برای محیط‌های خورنده مانند مناطق ساحلی.
• گالوانیزه سرد: پوششی نازک و یکنواخت، مناسب برای قطعات کوچک و دقیق مانند قطعات الکترونیکی.
• ورق گالوانیزه رنگی: این ورق‌ها با لایه‌ای از رنگ الکترواستاتیک پوشش داده می‌شوند تا هم زیباتر شوند و هم مقاومت بیشتری داشته باشند. رنگ‌های متنوعی مانند آبی، قرمز، سبز و زرد برای این ورق‌ها استفاده می‌شود.

انواع ورق گالوانیزه از نظر جنس پایه

• ورق آهنی گالوانیزه: از ورق‌های آهنی به تولید می‌رسد و برای کاربردهای عمومی مناسب است.
• ورق فولادی گالوانیزه: از فولاد با استحکام بالاتر ساخته شده و برای پروژه‌های سنگین‌تر استفاده می‌شود.

ابعاد و مشخصات فنی ورق گالوانیزه

ابعاد ورق‌های گالوانیزه بسته به نیاز صنایع مختلف، تفاوت دارد؛ اما با این وجود استانداردهای جهانی برای تولید آن‌ها تعریف شده است. عرض این ورق‌ها معمولاً 1000 یا 1250 میلی‌متر بوده و ضخامت آن‌ها از 0.14 تا 3 میلی‌متر متغیر است. وزن رول‌های گالوانیزه بسته به ضخامت، بین 5 تا 7 تن در نظر گرفته می‌شود. فرمول طول انواع ورق گالوانیزه به‌ صورت زیر محاسبه می‌گردد:

طول ورق = وزن ورق / (عرض × ضخامت × چگالی)

چگالی فولاد گالوانیزه = 7.85 گرم بر سانتی‌متر مکعب

کوتینگ (ضخامت لایه روی) یکی از مهم‌ترین مشخصات ورق بوده که معمولاً بین 80 تا 150 گرم بر مترمربع بوده و در انواع 100، 180، 300 و 375 عرضه می‌شود. کوتینگ بالاتر، مقاومت بیشتری در برابر خوردگی فراهم می‌کند، اما هزینه تولید را افزایش می‌دهد. برای خرید و استعلام قیمت ورق گالوانیزه ۳ میل از ورق‌های پرکاربرد در صنایع به سایت بازآهن مراجعه نمائید.

استانداردهای تولید

ورق‌های گالوانیزه بر اساس استانداردهایی مانند ASTM A653، EN 10346 و JIS G3302 تولید می‌‌گردند. این استانداردها، کیفیت پوشش، ضخامت و خواص مکانیکی ورق را تضمین می‌کنند.  جهت آشنایی با استاندارد های موجود برای ورق گالوانیزه، مقاله جدول استاندارد ورق گالوانیزه را مشاهده نمائيد.

کاربرد ورق گالوانیزه در صنایع مختلف

کاربرد ورق گالوانیزه به دلیل مقاومت بالا، هزینه مناسب و تطبیق‌پذیری، در صنایع مختلف بسیار گسترده است. این ورق‌ها در پروژه‌های کوچک و بزرگ، از خانه‌های مسکونی تا سازه‌های صنعتی، نقش مهمی دارند.

کاربرد در صنعت ساخت‌وساز

ساخت‌وساز یکی از اصلی‌ترین حوزه‌های کاربرد ورق گالوانیزه است:

• سقف‌های شیروانی: ورق‌های گالوانیزه رنگی و کرکره‌ای در مناطق پرباران برای پوشش سقف استفاده می‌‌گردند.
• عرشه‌های فولادی: ورق‌های عرشه گام 65 و 75 برای سقف‌های سبک و مقاوم در ساختمان‌های بلند به کار می‌روند.
• نما و دیوارپوش: ورق‌های ذوزنقه‌ای و سینوسی برای نمای ساختمان‌های تجاری و مسکونی استفاده می‌شوند.
• سوله‌ها و انبارها: ورق‌های گالوانیزه به دلیل دوام بالا، برای پوشش سوله‌های صنعتی ایده‌آل‌اند.

برای آشنایی با ور‌ق‌هایی که در ساختمان کاربرد دارند، می‌توانید مقاله انواع ورق های ساختمانی را مطالعه نمائید.

کاربرد در سایر صنایع

• خودروسازی: برای ساخت بدنه، شاسی و قطعات مقاوم در برابر زنگ‌زدگی.
• لوازم خانگی: در تولید یخچال، ماشین لباسشویی، کولرهای گازی و اجاق‌گاز.
• تجهیزات ترافیکی: ساخت گاردریل‌ها، تابلوهای راهنمایی و علائم جاده‌ای.
• سیلوهای ذخیره‌سازی: ورق‌های با کوتینگ بالا (350 تا 600 گرم بر مترمربع) برای نگهداری مواد غذایی و دامی.
• صنایع الکترونیک: تولید بدنه دستگاه‌ها و قطعات پوششی با ورق‌های گالوانیزه سرد.
• کشاورزی: ساخت گلخانه‌ها، سیستم‌های آبیاری و تجهیزات کشاورزی.

کاربرد ورق گالوانیزه در این حوزه‌ها به دلیل توانایی آن در تحمل شرایط سخت محیطی و انعطاف‌پذیری در فرم‌دهی، روزبه‌روز در حال گسترش است. جهت آشنایی با کارخانه‌های بزرگ تولید کننده ورق گالوانیزه در ایران، پشنهاد می‌کنیم مقاله لیست کارخانه های تولید ورق گالوانیزه را مطالعه نمائید.

انواع فرمینگ ورق گالوانیزه

فرمینگ یا فرم‌دهی ورق‌های گالوانیزه، امکان استفاده از آن‌ها را در اشکال مختلف فراهم می‌کند. این فرایند با روش‌های هیدرولیکی (پنلی، بالشی، فشار بالا و پایین) انجام می‌شود. مهم‌ترین طرح‌های فرمینگ عبارت‌اند از:

• سینوسی: موج‌دار و مناسب برای سقف‌های شیروانی در مناطق پرباران، با قابلیت هدایت آب.
• ذوزنقه‌ای: برای پوشش سقف و نمای ساختمان‌های کوچک و بزرگ، با استحکام بالا.
• عرشه گام 65: سبک و مناسب برای سقف‌های کم‌بار مانند راه‌پله‌ها.
• عرشه گام 75: مقاوم‌تر و مناسب برای سقف‌های اصلی با بار زیاد.
• شادولاین: ترکیبی از زیبایی و استحکام برای کاربردهای تزئینی و صنعتی.
• سفال: با ظاهری شبیه سفال، برای سقف‌های سنتی و مدرن.

این طرح‌ها در ضخامت‌ها و رنگ‌های متنوع تولید می‌شوند و پاسخگوی نیازهای مختلف پروژه‌ها هستند. برای آشنایی با انواع روش‌های خم‌‌کاری ورق، پیشنهاد می‌کنیم مقاله اصول خمکاری ورق را مطالعه نمائید.

نکات مهم در انتخاب و خرید ورق گالوانیزه

انتخاب ورق گالوانیزه مناسب نیازمند توجه به چند نکته کلیدی است:

• ضخامت و کوتینگ: برای محیط‌های مرطوب، ورق‌هایی با کوتینگ بالاتر (مثل 300 یا 375) انتخاب کنید.
• نوع کاربرد: ورق‌های رنگی برای مصارف تزئینی و ورق‌های ساده برای مصارف صنعتی مناسب‌اند.
• کیفیت سطح: ورق‌های بدون گل یا گل‌ریز برای پروژه‌های دقیق‌تر ترجیح داده می‌شوند.
• برند و استاندارد: اطمینان حاصل کنید که ورق مطابق با استانداردهای جهانی (مثل ASTM یا EN) تولید شده است.
• ایمنی جوشکاری: هنگام جوشکاری، از ماسک استاندارد و تهویه مناسب استفاده کنید تا از گازهای سمی محافظت شوید.
• بررسی قیمت: قیمت ورق به ضخامت، کوتینگ و نوع فرمینگ بستگی دارد. برای استعلام قیمت به‌روز، با مجموعه بازآهن تماس بگیرید.

نگهداری و مراقبت

برای افزایش عمر ورق‌های گالوانیزه:

• از تماس طولانی با آب راکد جلوگیری کنید تا شوره‌زدگی رخ ندهد.
• سطح ورق را به‌طور دوره‌ای تمیز نموده تا آلودگی‌ها حذف شوند.
• در صورت خراشیدگی، از رنگ‌های محافظ برای پوشش محل آسیب‌دیده استفاده کنید.

برای خرید ورق گالوانیزه، ضخامت، کوتینگ، نوع کاربرد، کیفیت سطح، برند، استاندارد و ایمنی جوشکاری را بررسی نمایید. قیمت ورق به ضخامت و نوع فرمینگ بستگی دارد. برای آشنایی با نحوه صحیح رنگ‌آمیزی و رنگ مناسب ورق گالوانیزه مقاله رنگ مخصوص ورق گالوانیزه را مطالعه نمائید.

نتیجه‌گیری

ورق گالوانیزه چیست؟ ورقی فولادی با پوشش روی که در برابر زنگ‌زدگی مقاوم بوده و کاربردهای گسترده‌ای دارد. انواع ورق گالوانیزه از نظر شکل، پوشش و ضخامت متنوع‌اند و کاربرد ورق گالوانیزه در ساخت‌وساز، خودروسازی، لوازم خانگی و کشاورزی بی‌نظیر است. این ورق‌ها با دوام بالا، هزینه مناسب و انعطاف‌پذیری، انتخابی هوشمندانه برای پروژه‌های مختلف‌اند. با انتخاب درست و رعایت نکات نگهداری، می‌توانید از کیفیت و ماندگاری این محصول برای سال‌ها بهره‌مند شوید.

بازآهن؛ تأمین‌کننده برتر ورق‌های گالوانیزه

مجموعه باز آهن با بیش از نیم‌قرن تجربه، پیشرو در عرضه ورق‌های گالوانیزه و فولادی، مستقیم از فولاد مبارکه است. این شرکت با حذف واسطه‌ها، محصولاتی باکیفیت برای صنایع ساختمانی و صنعتی فراهم می‌کند. خدمات تخصصی بازآهن شامل برشکاری با گیوتین، خمکاری، سوراخکاری، پانچ و برش‌های حرارتی مانند پلاسما با دستگاه‌های مدرن است. کیفیت بالا، قیمت مناسب و تحویل سریع از ویژگی‌های برجسته این مجموعه به‌شمار می‌روند. برای دریافت مشاوره، استعلام قیمت روز ورق و بهره‌مندی از خدمات حرفه‌ای، همین امروز با تیم کارشناسان بازآهن تماس بگیرید و نیازهای پروژه خود را با اطمینان تأمین کنید.

سوالات متدوال 

۱.برای مناطق ساحلی و محیط‌های فوق‌خورنده، چه کوتینگی از ورق گالوانیزه واقعاً دوام کافی دارد؟

پاسخ: کوتینگ‌های ۳۰۰ تا ۳۷۵ گرم بر مترمربع بهترین مقاومت را ارائه می‌دهند.

۲.تفاوت عملکرد ورق گالوانیزه گرم و سرد در پروژه‌های سنگین مثل سوله‌سازی چیست؟

پاسخ: ورق گرم پوشش ضخیم‌تر و مقاومت بالاتری دارد و برای سازه‌های صنعتی مناسب‌تر است.

۳.چرا برخی ورق‌های گالوانیزه بعد از مدتی شوره سفید می‌زنند و چطور می‌توان جلوی آن را گرفت؟

پاسخ: تماس طولانی با رطوبت محبوس علت اصلی است؛ تهویه مناسب و استفاده از روغن محافظ از شوره جلوگیری می‌کند.

۴.بهترین نوع ورق گالوانیزه برای تولید لوازم خانگی ظریف مثل اجاق‌گاز و کولر چیست؟

پاسخ: ورق گالوانیزه سرد به‌دلیل یکنواختی سطح و پوشش نازک گزینه بهتری است.

۵.ضخامت ورق گالوانیزه چقدر بر عمر مفید آن در ساختمان‌سازی تأثیر می‌گذارد؟

پاسخ: هرچه ضخامت ورق و کوتینگ بیشتر باشد عمر مفید و مقاومت خوردگی افزایش می‌یابد.

۶.آیا جوشکاری ورق گالوانیزه باعث کاهش مقاومت پوشش می‌شود؟

پاسخ: بله، جوشکاری لایه روی را می‌سوزاند و باید پس از کار، ناحیه جوش دوباره پوشش‌دهی شود.

۷.برای سقف شیروانی در مناطق پرباران، کدام فرمینگ گالوانیزه عملکرد بهتری دارد؟

پاسخ: طرح‌های سینوسی و ذوزنقه‌ای به‌خاطر هدایت بهتر آب و استحکام بالا بهترین گزینه هستند